قید در کتاب فارسی یازدهم (ص 31)
کتاب برای تعریف « قید » ابتدا چند مثال آورده است وبعد نوشته است : در همه جمله های بالا به جز جمله آخر کلمه امروز نقش های اسم را گرفته است . کلمه « امروز » در جمله آخر هیچ یک از نقش های اسم را ندارد . «امروز» گروه قیدی است .
حالا اگر کسی بپرسد که آیا مگر قید هم یکی از نقش های اسم در جمله نیست ، باید چه جواب داد ؟ مگر کلمه « امروز » در جملات بالا با جمله آخر تفاوت اساسی دارد که نویسندگان کتاب آن را جدا کرده اند ؟
متاسفانه نویسندگان کتاب به این نکته دقت نکرده اند که اسم هم می تواند نقش قیدی بگیرد ویکی از نقش های اسم در جمله نقش «قید» است. مثال : بهارهمه جا سبز می شود . بهار که اسم است ،نقش قید دارد.پاییز برگ درختان می ریزد. پاییزکه اسم است ،نقش قیدی دارد . بنابر این همان گونه که مفعول یکی از نقش های اسم در جمله است ، قید نیز یکی از نقش های اسم در جمله است. پس در جمله آخر ( امروز به کتابخانه می روم ) تفاوتی با جملات بالا ندارد جز آن که نقش « امروز » قید است .
این گونه تعریف کردن ها و مثال آوردن ها در کتاب چیزی جز سر درگمی دانش آموز ودبیر ندارد و کتاب تعریفی به این آسانی را چنان پیچیده بیان کرده است که باید برای توضیح آن کلی زحمت کشید .
بدتر از این مطلب ، جمله آخر کتاب است که نوشته است : قید می تواند از نظر «نوع» اسم یا صفت یا قید باشد . اولاًهمه ی قید ها این گونه نیستند . فقط بعضی از قید ها هستند که با اسم یا صفت مشترک هستند .پس آوردن مطلق کلمه قید در این جمله درست نیست . دوماً چرا دیگر کلمه قید را دوباره تکرار کرده است ؛ یعنی قید از نظر نوع می تواند قید باشد !!!خوب قید که قید است.بهتر بود کتاب می نوشت : بعضی از قید ها از نظر نوع کلمه با اسم وصفت مشترک هستند.چند مثال هم برای آن می آورد . عصرتان به شادی و خوبی . حسن دهقان