تفرید و تجرید هر دو از مراحل توحیدند که  خود توحید دریایی  بی کران از معرفت است . تجرید مقدمه تفرید است ؛ یعنی سالک باید ابتدا از همه چیز دنیا وآخرت مجرد وجدا گردد و بعد به تفرید بپردازد  .

تجرید : مصدر باب تفعیل است و در لغت به معنای تنهایی ، برهنه کردن ، گوشه گیری یا پیراستن است . در اصطلاح عرفان وتصوف : قطع و ترک  تعلقات  دنیوی واخروی . تجرید سالک  زمانی کامل می شود که همه تعینات وشخصیت او از بین برود  ودل خود را از هر چیز  دنیا و آخرت غیر از خداوند خالی سازد.

تفرید مصدر باب تفعیل است و در لغت به معنای گوشه گیری کردن وکناره گیری برای اجرای امر ونهی خداوند .در اصطلاح عرفان وتصوف: بریدن وقطع کامل از مخلوقات عالم وتنها ماندن با خداوند است . سالک در این مرحله از خلق جدا می شود وبا حق تنها می ماند به صورتی که همه افعال وسخنان او برای خدا است بدون این که خود را در میان ببیند و یا برای آن از خداوند چیزی بخواهد. در این حالت تغییری در احوال و سخنان او حاصل نمی شود ؛ چون فانی در حق وباقی با اوست .سالک در این مقام به جایی می رسد که در دریای توحید غرق می شود  و لذت مشاهده حق را درمی یابد چنان که اگر بلای دو جهان بر سر او فرود آید ، هیچ خبر ندارد؛ چون نه از خود خبر دارد ونه از خلق . ( برگرفته از کتاب شرح اصطلاحات تصوف ؛ ص 148 و17 ) میلاد قطب زمین وزمان ، منجی مظلومان وستمدیدگان جهان ،حضرت حجت ( عج ) بر همه منتظران راستینش مبارک باد . حسن دهقان