توضیحی در مورد تبصره ی  دو قواعد قافیه ( چهارم انسانی )

در این تبصره آمده است که : بعضی از واژه ها به مصوت –ِ(های بیان حرکت )یا

مصوت بلند ای ختم می شوند مانند جامه یا بازی .گر چه جزو کلمه ی قافیه یعنی

حروف اصلی هستند اما از نظر قافیه الحاقی به شمار می آیند. مثال بره وتره

وعلی ومنجلی را هم آورده است .اما در صفحه ی قبل (6) در پاورقی مصوت بلند

ای وهای بیان حرکت را حروف اصلی گرفته است ( هجی ونی ؛که مصوت بلند ای

حرف اصلی است )و( که ای وچه ای؛که مصوت کوتاه اِ را اساس قافیه قرار داده

است  ) .حالا ممکن است که این دوگانگی برای دانش آموز پیش آید که این دو

مطلب را ما چگونه از همدیگر تشخیص دهیم وکجا اصلی وکجا الحاقی حساب کنیم

؟

توضیح : اگر دیدیم که قبل از این دو (مصوت ای وهای بیان حرکت )مصوت وصامتی

بود که طبق قاعده اول ودوم می توانیم آن را حساب کنیم پس این دو الحاقی

هستند . مانند علی ومنجلی .چون قبل از ای ،مصوت کوتاه –َوصامت ل دقیقاً آمده

است ( قاعده 2) پس میفهمیم که ای الحاقی است .اما در هجی ونی ( پاورقی ص

6) چون قبل از ای طبق هیچ کدام از دو قاعده قافیه نمی توانیم حروف اصلی را

حساب کنیم ، پس خود مصوت ای به تنهایی اساس قافیه می شود . در مورد های

بیان حرکت نیز همین طور عمل می کنیم.مثال:

گر به تازی گوید او یا پارسی        گوش وهوشی کو که در فهمش رسی

طبق پاورقی ص 6 کتاب اساس قافیه ی ما مصوت بلند ای است چون اگر آن را

الحاقی حساب کنیم، حروف ما قبل آن طبق هیچ قاعده وتبصره ای حروف اصلی

قافیه نیست.( البته از نظر کنکور 95 به کار بردن آین نوع قافیه غلط است ) . وقت به

خیر .حسن دهقان